نکات ناب

از سخنان عارف باللّه جناب شیخ قربان علی ترخان(ره)

 

قرآن

از تمام علوم، «قرآن» بهتر است؛ از تمام بهترین ها، «ایمان».

اگر می خواهید هم «خدا»، هم «دنیا» و هم «دین» داشته باشید، باید به «دستورهای قرآن» عمل کنید.

 

خلاصۀ «اسلام» و «قرآن» و معنای «قلب سلیم» و «تقوا»

«آنچه را که برای خود روا می داری برای دیگران هم روا بدار

و آنچه را که برای خود روا نمی داری برای دیگران هم روا مدار.»

این حدیث شریف خلاصۀ «اسلام» و «قرآن» و معنای «قلب سلیم» و «تقوا» است. هر کس به این دو کلمه عمل کند، هم دنیایش آباد می شود هم آخرتش.

 

سیرۀ ائمّۀ اطهار - عَلَیهِمُ السَّلام -

ائمّه(ع) خدا را «عبادت» و «اطاعت» می کردند، خلق خدا را «حرمت» و «خدمت».

 

معلّم اوّلین و آخرین

معلّم اوّلین و آخرین حضرت محمّد(ص) و ائمۀ اطهار(ع) هستند.

 

مقام حضرت محمّد(ص) و اهل بیت طاهرین(ع) در حدیث قدسی

خداوند در حدیث قدسی خطاب به حضرت پیغمبر اکرم(ص) می فرماید:

لَولاکَ لَما خَلَقتُ الاَفلاکَ!

«اگر تو نبودی افلاک را خلق نمی کردم.»

می گویند تمام افلاک هیجده هزار عالم است؛ هر عالم به چه کیفیّتی است نمی دانیم. خداوند می فرماید همۀ آنها را از بهر محمّد(ص) و اهل بیت او آفریدم.

 

هُوَ العَلِیُّ الاَعلی

تمام عرش به صورت علی خلق شده است و با سیرت علی حرکت می کند.

 

معنای زهرا - سَلامُ اللّهِ عَلَیها -

«زهرا»، یعنی مدیر، مدبّر، روشنایی، زینت و روسفیدکنندۀ هیجده هزار عالم.

 

حُسن سیرت و صورت در حضرت امام حسن مجتبی - علیه السّلام -

حضرت امام حسن مجتبی(ع) سیرتاً دارای حُسن خلق بودند و صورتاً وجود مبارکشان تناسب اندام داشت و دارای لطافت، طراوت، حلاوت، ملاحت و وجاهت بود. اگر چه همپایۀ حضرت محمد(ص) نبودند ولی با ایشان برابری می کردند.

 

ملاحت و طراوت حضرت امام حسین - علیه السّلام -

«حسن»، یعنی زیبا و «حسین»، یعنی زیبا اندر زیبا.

خداوند کسی را به ملاحت و طراوت حسین(ع) نیافریده است.

 

امام حسن مجتبی، امام حسین و امام سجّاد - عَلَیهِمُ السَّلام -

اخلاق حضرت امام حسن مجتبی(ع)، مظلومیّت حضرت امام حسین(ع) و عبادت حضرت امام سجّاد(ع) قابل توجّه است.

 

خدا و حسین - علیه السّلام -

هر لحظه حسین خدا را می جوید و خدا هم حسین را؛ این دو هیچ وقت از یکدیگر جدا نیستند. حسین در کربلا هم غیر خدا را متوجّه نبود.

 

فضیلت گریه برای حضرت امام حسین - علیه السّلام -

گریه برای امور دیگر موجب ضعف بینایی در سنین پیری می شود؛ امّا گریه برای حضرت امام حسین(ع) این طور نیست.

گریه برای حضرت امام حسین(ع) اگر عارفاً بحقّه باشد سبب آمرزش گناهان است

 

فضیلت عزای حسینی

هر مکانی که در آنجا عزای امام حسین(ع) برپا شده باشد، از لحظۀ شروع تا پایان عزاداری، آن مکان اسم اعظم است.

 

اشرف شهدای کربلا

هشت نفر اشرف شهدای کربلا هستند که یا امامند یا امامزاده. آن هشت نفر که از بقیّه مافوق هستند عبارتند از: حضرت امام حسین(ع)، حضرت علیّ اکبر(ع)، حضرت علیّ اصغر(ع)، حضرت قاسم(ع)، حضرت ابوالفضل(ع) و سه برادرشان.

 

سه داغ دردناک...!

حضرت امام زمان(ع) برای سه نفر بسیار ناراحت می شوند؛ آن سه نفر عبارتند از:

حضرت زینب کبری(س)، حضرت علیّ اکبر(ع)، حضرت علیّ اصغر(ع).

 

فخر الائمّه

حضرت زینب(س) را فخر الائمّه نامیده اند. ایشان بانوی نمونه و واقعی هستند که با سوختن در آتش مصائب به عالم بشریّت خدمت کرده اند.

 

عزای اهل بیت - عَلَیهِمُ السَّلام -

در هر جایی که عزای اهل بیت(ع) برپا شده باشد، حضرت امام زمان(ع) در عالم نورانیّت در آنجا حضور می یابند.

 

گریه برای حضرت امام زمان - علیه السّلام -

مردم بیشتر برای امام حسین(ع) گریه می کنند و برای امام زمان(ع) چنان گریه نمی کنند؛ در حالی که مصیبت امام زمان(ع) خودش بسیار سخت است و باید برای ایشان هم گریه کرد.

 

طبیب آل محمّد - صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِم -

حضرت امام زمان(ع) باب الحوائج و باب المرادند؛ همچنین طبیب آل محمّد(ص) هستند که تا به حال اینها گفته نشده است.

حضرت امام سجّاد(ع) هم طبیب آل محمّد(ص) هستند.

 

منزلت حضرت امام زمان - علیه السّلام -

خدای تبارک و تعالی وجود حضرت امام زمان(ع) را برای هیجده هزار عالم به منزلۀ دست خلق کرده است. همان طور که انسان، بدون دست قادر به انجام هیچ کاری نیست، هیجده هزار عالم هم بدون وجود حضرت امام زمان(ع) به بدنی شباهت می یابد که دست نداشته باشد و هیچ کاره می شود.

 

کیمیا

اشخاصی هستند که اخلاق و رفتار حسنه دارند؛ این گونه اشخاص با هر کسی که معاشرت کنند، مانند کیمیا که مس را به طلا تبدیل می کند، او را هم عوض کرده دارای اخلاق و رفتار حسنه می کنند. و بر عکس این اشخاصی هم هستند که اخلاق و رفتار بد دارند؛ این گونه اشخاص نیز با هر کسی که معاشرت کنند، او را هم عوض می کنند و به نهایت پستی می کشانند.

چهارده معصوم(ع) کیمیا هستند؛ هرکس با آنان باشد، همچون مس که در اثر کیمیا به طلا تبدیل می گردد، عوض می شود و به اوج انسانیّت می رسد.

 

برابر با کلّ کائنات و هستی

چهارده معصوم(ع) هر کدامشان با کلّ کائنات و هستی برابرند.

 

لعل و آفتاب

گویند در طبیعت سنگی هست که در اثر تابش آفتاب در طیّ سالیان دراز در درون آن لعل تشکیل می شود که بعضی از اینها به علّت قرار گرفتن در یک جهت خاص نسبت به تابش آفتاب در زمان کوتاه تری به لعل تبدیل می شود. انسان نیز این گونه است؛ باید خود را در جهتی قرار داد که در زمان کوتاه تری به کمال رسید.

 

معرفت

هر کس دارای معرفت باشد و حرکات، سکنات، رفتار، کردار و گفتارش از روی معرفت باشد، او با خداست؛ خدا هم با اوست.

 

بهره بردن از اسلامیّت

اگر اخلاق، صبر، حوصله، معرفت و ادب نداشته باشیم و نحوه زندگی را ندانیم، نمی توانیم از اسلامیّت بهره ای ببریم.

 

بیان مقام انسان در تفسیر سورۀ عصر

انسان اشرف مخلوقات و ارشد کائنات است؛ اگر ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد و طرف دار حق باشد و صبر کند، چیزی عجیب می شود.

 

زیباترین و بهترینِ عبادات و صفات

زیباترین و بهترینِ عبادت ها «نماز» است و زیباترین و بهترینِ صفات حمیده «سخاوت»؛ هر کس سخاوت نداشته باشد او را باور مکنید.

 

سجده، سخاوت و صلوات

در پیشگاه خداوند دو چیز سزاوارتر و پسندیده تر از هر چیز است: اوّل سجده، دوم سخاوت. اگر چیزی برای سخاوت ندارید، صلوات بفرستید.

 

سخاوت و کمک به دیگران

«سخاوت»، به معنای بذل مال به مقدار زیاد نیست؛ بلکه «حسّ انسان دوستی قلبی» است.

هیچ عملی بهتر و بالاتر از سخاوت و کمک کردن به دیگران نیست؛ دستگیری از دیگران سرپرست تمامی عبادات است.

 

محسنیّت یا نیکوکاری

«معرفت» و «محسنیّت» دو جنبۀ مهمّ است که اگر در شخصی به طور اکمل یافت شود، حتّی از اولیاءاللّه خواهد بود.

«نیکوکاری، کارسازی، چاره سازی، بردباری و وفاداری» پنج جنبه است که اگر در انسان نباشد، اعمالش پذیرفته نمی شود.

«صبر و بردباری» و «نیکوکاری و کارکنی» دوای درد آخرت است.

«صلوات»، «احسان و نیکوکاری» و «عفو و گذشت» کفّارۀ گناهان بزرگ است و آنها را کوچک می کند.

«عفو و گذشت»، «احسان و نیکوکاری» و «حفظ اسرار مردم» در نزد خداوند فوق العاده مهمّ است و اجر و پاداش زیاد دارد.

 

فهم و رحم

«انسان»، یعنی با فهم.

اگر کسی «فهم» نداشته باشد، «رحم» نخواهد داشت؛ رحم هنگامی هست که فهم باشد.

هر کسی که در او فهم ، رحم، محبّت، انسان دوستی، خوش رفتاری و خوش کرداری وجود داشته باشد، هر که باشد در نزد خداوند دارای مقام است.

عرفا از خداوند فهم و درک می خواهند؛ از خداوند فهم و درک بخواهید.

 

انسانیّت

«انسانیّت» آن است که انسان به خدا و  از بهر او به خلق خدا احترام کند؛ در این صورت انسان از آن خدا و خدا هم از آن انسان خواهد بود.

در هر کس انسانیّت باشد حرکات، سکنات، رفتار، کردار و گفتار او از روی حساب و کتاب خواهد بود.

شخصی که به تمام معنا انسانیّت دارد، ناراحتی ها و پیشامدها در او زیاد تأثیر نمی گذارد.

آنچه انسان را مافوق کرده است، انسانیّت اوست.

 

اهمیّت عفو و گذشت

عفو و گذشت بسیار مهمّ است؛ اگر عفو و گذشت نداشته باشید، محمّدی صفت نمی شوید.

 

اخلاق محمّدی(ص)

اگر می خواهید کسی از شما گریزان نباشد، دارای «اخلاق محمّدی(ص)» باشید.

 

صدقه

تصدّق بسیار خوب است و جلوی بسیاری از پیشامدهای ناگوار را می گیرد؛ تا می توانید گه گاه صدقه بدهید.

هنگام صدقه دادن نیّت کنید که من این صدقه را برای سلامتی امام زمان(ع) می دهم تا مثلاً فرزندم از سفر سلامت برگردد.

 

احسان

برای سلامتی بدن، مسرور بودن؛ برای عالم برزخ، مهربانی و سازش با مردم و گذشت آنان و برای عالم آخرت، احسان لازم است.

البتّه احسان موقعی از بهر خداست که دریافت کنندۀ آن خودش هم نداند که چه کسی و به چه نحوی به او احسان کرده است.

 

پدر و مادر و استاد

«پدر و مادر» واجب الاطاعة هستند و «استاد» واجب الخدمة است.

 

بوسه بر قبر شهدا

به گلزار شهدا که رفتید بر قبر شهدا بوسه زنید؛ چون اگر از این افراد سیصد نفر در زمان امام حسین(ع) بودند نمی گذاشتند حضرت به آن وضع بیفتد.

 

«نماز شب»، «روزه»، «شب قدر» و «دل شکسته»

«نماز شب»، «روزه»، «شب قدر» و «دل شکسته» مانند اسکناس هزار تومانی از لحاظ کمّی اندکند امّا از لحاظ ارزش بسیار والا هستند.

 

نه چیز است که در عین سادگی اجر و پاداش زیاد دارد، آنها عبارتند از:

1-    روزه

2-    نماز جماعت

3-    صلوات

4-    سجده

5-    احسان مخصوصاً در ماه مبارک رمضان

6-    عفو

7-    اغماض

8-    مروّت

9-    رئوف بودن

 

دعا

علّت قبول نشدن دعاهای ما این است که اعمالمان با امر خدا موافق نیست.

از اشخاص مریض بخواهید تا شما را دعا کنند؛ چون خداوند دعای دل شکستگان را قبول می کند.

آن طور که در بین ماه های سال شعبان و رمضان ماه پذیرش احسان و دعا و ماه برکت است؛ در بین امامان نیز حضرت امام حسین(ع) و حضرت امام زمان(ع) مهم و موجب پذیرش دعا هستند.

برچسب‌ها: تعالیم اخلاق اسلامی, عبدالصالح, عارف بالله, شیخ قربانعلی ترخان, قرآن عترت حکمت معرفت نکات ناب...